Ortho-spine Przemysław Myśliwiec
Diagnostyka i terapia pooperacyjnych zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego, piersiowego, lędźwiowego
Choroby nerwów obwodowych
Ortho-spine
Bóle głowy
Niedocenioną przyczyną różnego rodzaju bólów głowy są zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego, które w sytuacji, gdy ból głowy staje się główną dolegliwością dnia codziennego, przesuwają się na drugi plan. Często nieskuteczność farmakologicznej terapii uporczywych bólów głowy wynika z faktu, iż leczone są objawowo, a nie jest leczona ich pierwotna przyczyna.
Konieczne jest wykonanie właściwej diagnostyki obrazowej. Po pierwsze rezonans głowy bez kontrastu z sekwencją TOF w celu uwidocznienia naczyń mózgowia. Po drugie zwykłe zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego w dwóch płaszczyznach przód i bok.
Zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa, takie jak zaburzenia lordozy szyjnej w postaci przodozmyku lub tyłozmyku, prowadzą do znacznej degeneracji stawów międzykręgowych i zaburzeń napięciowych mięśni i powięzi karku. Skutkuje to tzw. szyjopochodnymi bólami głowy.
Terapia w postaci iniekcji w/w struktur kostnych i miękkich kręgosłupa szyjnego oraz ewentualnie iniekcje powięzi mięśniowych mięśni głowy daje bardzo dobre efekty terapeutyczne. Po takiej wstępnej fazie konieczna jest fizjoterapia oraz perspektywicznie samodzielne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie karku w domu.
Ortho-spine
Bóle krzyża, bóle dolnego odcinka kręgosłupa
Jedną z najczęstszych dolegliwości dotyczących kręgosłupa są bóle zlokalizowane w jego dolnej części i okolicy kości krzyzowej. W tej okolicy znajduje się wiele struktur mięśniowych, kostnych, stawowych oraz dodatkowych, których przeciążenie może wywoływać schorzenia w odcinku lędźwiowo-krzyżowym.
Przed jakąkolwiek iniekcją niezbędne jest badanie ortopedyczne kręgosłupa i kończyn dolnych w celu wychwycenia zaburzeń ruchomości kończyn dolnych i miednicy oraz kręgosłupa. Zawsze konieczna jest wnikliwa ocena badań obrazowych w celu weryfikacji przyczyny powyższych symptomów.
Celem iniekcji będzie nie tylko zmniejszenie bólu, ale również przygotowanie pacjenta do dalszej pracy z fizjoterapeutą. Bardzo ważną częścią procesu leczenia jest rozmowa z pacjentem, której celem jest ustalenie przyczyny problemu, co będzie pomocne w uniknięciu nawrotów dolegliwości bólowych w przyszłości.
Ortho-spine
WSTĘP
Powrót do aktywności fizycznej pacjentów jest sprawą indywidualną i wymaga dostosowania do ich możliwości oraz rodzaju schorzenia. Najczęstszą przyczyną długiej przerwy aktywności sportowej są choroby krążków międzykręgowych (protruzja). Czy istnieją uniwersalne zalecenia?
Z całą pewnością na około 12 miesięcy powinno się unikać całkowicie osiowego obciążania kręgosłupa, jak np. bieganie i skakanie. Na pewno natomiast można polecić basen z zaznaczeniem, że treningi powinny w przeważającej części obejmować pływanie na plecach. Zakazane są forsowne treningi oraz forsowne trenowanie kręgosłupa i nóg. Trening ten więc zasadniczo różni się od typowego trenowania techniki pływackiej.
Drugim złotym środkiem wydaje się być rower. Tutaj również konieczne są modyfikacje. Nieistotne czy rower jest tani czy drogi, powinien mieć dobra amortyzację i koniecznie przejść bike fitting.
Należy również wytłumaczyć skąd to połączenie basenu i roweru. Pacjenci oczywiście różnią się od siebie, ale w moim postrzeganiu zaleceń dla pacjentów dominuje zawsze przekonanie, iż zalecenia powinny być jak najbardziej uniwersalne.
Powyższe zalecenia są ogólne i muszą zostać dostosowane do sytuacji klinicznej i potrzeb pacjentów.
Na koniec podkreślić należy, że każdy pacjent wymaga indywidualnych zaleceń lekarskich oraz doświadczonego fizjoterapeuty zanim rozpocznie aktywność sportową.
Rower daje możliwość „wyszalenia” się sportowo. Mimo iż jest ruchem wielostawowym, to jednak w określonej pozycji ciała, która dzięki odpowiedniemu dostosowaniu roweru BIKE FITTING chroni kręgosłup najbardziej jak tylko się da. Ta z góry przewidziana pozycja daję możliwość kontrolowanego w jednej pozycji wzmocnienia gorsetu mięśniowego.
Trening rowerowy, czy to MTB czy szosowy, musi się cechować jedną ważną cechą. Ruch wykonywany jest w pierwszym zakresie, tzn. spokojnie – chodzi o krótkie lub długie trasy, ale zawsze w spokojnym tempie. Na szybsze jeżdżenie przyjdzie później czas. Unikać koniecznie należy w trakcie jazdy MTB miejsc, gdzie wskutek jazdy może dość do powtarzających się przeciążeń osiowych kręgosłupa, mówiąc wprost nie jeździmy energicznie po dziurawej drodze.
Zalecam w pierwszej kolejności rower MTB na cienkich oponach ze względu na oferowaną przez niego amortyzacje widelca przedniego.
Dodatkową zaletą treningu rowerowego jest możliwość dokupienia niedrogiego trenażera, dzięki czemu trenujemy cały rok i przy każdej pogodzie. Zapięcie roweru bez ściągania tylnego koła trwa 2 minuty a urządzenia obecnie nie są zbyt głośne.
Trenażer / rower to fantastyczny sposób bezpiecznej redukcji wagi, ponieważ bez zbytniego obciążania kręgosłupa ruch może być wykonywany codziennie i przez dłuższy okres czasu.
Basen z jednej strony sam w sobie jest treningiem, z drugiej strony wyrównuje zaburzenia siły i napięcia antagonistycznych grup mięśniowych.
Co do pływania należy zachować proporcje, w której, jeśli przepłyniemy 1 lub 2 długości dowolnym stylem, który bólu nie nasila, należy przepłynąć jedną długość basenu na plecach. Ponadto technika pływacka musi zostać dostosowana do problemu kręgosłupowego, tzn. niewskazane jest pływanie ze znacznym obciążaniem kończyn dolnych, co w efekcie obciąża znacznie dolny odcinka kręgosłupa lędźwiowego. W klasycznym podejściu nogi generują przynajmniej 70% siły, w pływaniu „kręgosłupowym” maksymalnie 30٪.
Druga warta omówienia sprawa jest styl pływacki. Wspomniałem już o pływaniu na plecach. Drugim stylem z wyboru będzie strzałka lub pływanie z deska treningową. Trzecim stylem, który jednak nie będzie dostępny dla wszystkich będzie kraul. Bardzo ważne jest aby pływając tym stylem pamiętać o spokojnej kadencji . Warto zainwestować w lekcje pływania aby technika pływacka była jak najbardziej perfekcyjna. Należy ją jednak dodatkowo skorygować o nie wykonywanie rękami zbyt obszernych ruchów. Jak pisałem ba początku nogi nie mogą dawać takiego napędu jaki oczekiwany od osób zdrowych. Często więc trenujący próbują uzyskać pożądana prędkość obciążając nadmiernie ręce co może prowadzić do uszkodzenia struktur stawów barkowych. W przypadku techniki kradła ważne jest aby oddychać na 3 lub 5 tzn. głową wychyla się co 3 lubn5 ruchów ramionami. Ta z pozoru blacha rzecz sprawia że uzyskujemy symetrię mięśni grzbietu, kończyn dolnych i górnych. Zaobserwowano że pływacy którzy pływają jedną długość basenu na jedną o potem druga długość basenu na drugą stronę nie są w stanie symetrycznie rozwijać mięśni i dodatkowo są bardziej przez ro spięci. Pływając kraulem z oddychaniem raz na prawa raz na lewą stronę przy każdym oddechu jedną strona że względu na ruch jest spięta a druga rozluźniona, ale przy następnym oddechu następuje automatyczne rozluźnienie mięśni aby oddech na drugą stronę był możliwy.
Kadencja podczas pływania powinna być spokojna – ma to wiele wspólnego z pływaniem triathlonowym, gdzie kadencja jest spokojna a ruchy wydłużone. Polecam lekturę książki Joe Friela (Biblia triathlonu).
Ostatnią częścią treningu osób, które doświadczyły problemów związanych z kręgosłupem lub szerzej narządem ruchu będzie uelastycznienie tkanki mięśniowej, tkanki łącznej. Kompleksowo temat prawie całkowicie wyczerpuje joga po modyfikacji ćwiczeń przez lekarza i fizjoterapeutę ze względu na charakter dolegliwości bólowych, zmian aparatu ruchu – niestety ta metoda prawie nigdy nie jest możliwa do zastosowania u pacjentów w fazie ostrej i bardzo często fazie chronicznej bólu z zaostrzeniem.
Ostatnie zagadnienie związane z rozciąganiem dotyczy tzw. zmniejszonej potrzeby rozciągania wraz z upływem czasu. Regularnie widzi się trenujące osoby, które same przyznają, że w początkowej fazie treningu rozciągały się regularnie, z upływem czasu nie poświęcają temu dostatecznej uwagi. Wraz z upływem czasu układ mięśniowo-powięziowy przyzwyczaja się do wysiłku i nie reaguje tak znacznym skrótem tkanek jak początkowo. Mówiąc wprost biegacze po kilku latach regularnego biegania są w stanie po paru wymachach przebiec maraton i nie odczuwać żadnych ostrych dolegliwości. Nic bardziej błędnego.
Cały proces transformacji sportowej musi być regularnie korygowany przede wszystkim przez fizjoterapeutę. Zanim ból sprawi, że pójdziemy do lekarza, fizjoterapeuta wychwyci prodromalne oznaki, które zwiastują, że z treningiem jest coś nie tak. W mojej ocenie przez pierwsze 12 miesięcy konieczna będzie profilaktyczna wizyta co 6 tygodni. Zalecana dodatkowo może być również fizykoterapia.
Zajęcie się nową dyscypliną sportową wymaga gruntownego przygotowania merytorycznego. Zachęcam do lektury obowiązkowych moim zdaniem pozycji:
1. Biegiem przez życie – autor Jerzy Skarżyński to utytułowany polski maratończyk, który w swoich książkach poleca sposób trenowania idealnie balansujący pomiędzy efektami i bezpieczeństwem ćwiczących, uczy analitycznego myślenia o treningu oraz jego planowania. Pozycja polecana dla tych, którzy jeszcze nie otrzymali zakazu biegania ze względu na dolegliwości narządu ruchu.
2. Biblia triathlonu– Joe Friel – polecam ze względu na możliwość nauki zbalansowanego treningu łączącego rower i pływanie.
3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego – Jan Górski – pozycja obowiązkowa!
Wyżej wymienione pozycje były mi niezmiernie przydatne podczas mojej sportowej transformacji w związku z kontuzją kolana po 7 latach intensywnego treningu karate Kyokushin. W ramach treningu karate biegałem maksymalnie 10 km 2-3 razy na tydzień. W dość krótkim czasie metodą prób i błędów, wsparty ww. literaturą i wiedzą z fizjoterapii, dość szybko zmieniłem się w regularnego biegacza z kilometrażem tygodniowym rzędu 60-70 km, od 2009 w regularnego maratończyka i ultramaratończyka. Początkowe biegi uliczne asfaltowe zamieniły się od 2010 roku w biegi górskie. Obecnie zaczynam przygodę z Tatrami. Od 4 lat dodatkowo próbuję pogodzić ww. trening z treningiem kolarskim, życiem codziennym pracą i obowiązkami rodzinnymi. W planach mam pływanie i triathlon górski w Tatrach z najtrudniejszym górskim Iron Man.
SPRZĘT SPORTOWY
Mimo szczerych chęci każdego sportowca w planowaniu żywienia, proponuję pomoc ze strony profesjonalnych dietetyków.
Przy okazji diety poruszyć należy temat suplementacji – witaminy/elektrolity.
Nie wolno stosować suplementów na oko wedle własnego uznania. Konieczność ich stosowania powinna być poparta wynikami regularnych badań kontrolnych.
Ortho-spine
Ortho-spine
Zespół bólowy dekompensowanej skoliozy
Leczenie konserwatywnych dolegliwości bólowych kręgosłupa / narządu ruchu w przypadku pacjenta ze skoliozą wymaga nie tylko oceny kręgosłupa. Potrzebna jest całościowa ocena narządu ruchu, kończyn górnych i dolnych, zaburzeń wrodzonych i nabytych – oceny ortopedycznej oraz fizjoterapeuty.
W trakcie skutecznego leczenia ostrej fazy bólu farmakologicznie oraz celowanymi iniekcjami kręgosłupa należny natychmiast wprowadzić aktywność sportową pod kontrola fizjoterapeuty. Należy jednak pójść krok dalej. Istnieją nowoczesne metody ukierunkowanej korekcji postawy, które długoterminowo poprawiają funkcje narządu ruchu.
Istnieją również metody fizjoterapeutyczne / systemy ćwiczeń znane od lat i przebadane w sposób statystyczny. Chodzi np. o metodę Kathariny Schroth, która jest stosowana skutecznie od lat przez fizjoterapeutów w trakcie kompleksowego leczenia skolioz dziecięcych oraz osób dorosłych pod kontrola ortopedy dziecięcego w Niemczech.
We Wrocławiu znajduje się od kilku lat placówka, działająca w ramach Promyka Słońca, w której zespół lekarsko-fizjoterapeutyczny umożliwia leczenie ww. metodą. Leczenie kręgosłupa, również terapia konserwatywna wymaga kontroli neurochirurga, ponieważ, w skrajnych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.
Zespół cieśni nadgarstka
To bardzo częste zaburzenie, że którym należy się natychmiast zgłosić do lekarza od początku wystąpienia objawów. Klasycznie pojawiają się lokalne bóle nadgarstka nasilające się w nocy oraz zaburzenia czucia palców 1-3.
Terapia w przeważającej części opiera się na używaniu ortezy w celu wyciszenia dolegliwości bólowych, fizjoterapii, której zadaniem jest wychwycenia innych pierwotnych zaburzeń, które mogą go wywoływać lub iniekcje kanału nadgarstka. Celem terapii jest więc zmniejszenie podrażnienia, obrzęk nerwu pośrodkowego. W przypadku niepowodzenia terapii konserwatywnej wskazana jest terapia operacyjna.
Schorzenia stawu biodrowego, kolanowego i barkowego
Ograniczenie ruchomości oraz zespoły bólowe stawu biodrowego i kolanowego mogą wynikać ze zmian nie tylko układu kostnego. Dodatkową ich przyczyną mogą być również problemy związane z patologią tkanek miękkich (zwiększone napięcie powięziowe, przykurcze mięśniowe i powięziowe), w niektórych przypadkach są efektem zmian w obrębie kręgosłupa.
Ortho-spine
Oprócz zabrania ze sobą wszystkich płyt z wykonanymi dotychczas badaniami obrazowymi, najważniejsze jest przemyślenie powodu wizyty u lekarza w związku z dolegliwościami kręgosłupa. Chodzi o zastanowienie się przed wizytą i wypisanie od kiedy i jakie dolegliwości się pojawiły, czy przypadkiem obecne dolegliwości nie są już znane.
Warto zastanowić się czy dolegliwości nie są związane z wykonywana pracą. Z rozpoczęciem lub zakończeniem jakiegoś rodzaju aktywności ruchowej.
Mile widziane jest zaznaczenie markerem dzień wcześniej lub w dzień wizyty miejsc, które bolą. Nie jest to oczywiście 100% konieczne, ale może ewentualnie ułatwić ustalenie przyczyny wyżej wymienionych dolegliwości.
Ze względu na znaczną ilość pacjentów ze współistniejącymi schorzeniami kręgosłupa oraz stawów barkowego, biodrowego i kolanowego rozwinęła się współpraca z moim kolegą z czasu studiów, z którym wspólnie pracujemy w Niemczech. Pan Dariusz Kachel jest specjalistą Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu , który odbył specjalizacje w Niemczech. Dodatkowo zajmuje się diagnostyką i leczeniem schorzeń kręgosłupa. Wykonuje iniekcje w obrębie kręgosłupa oraz stawów barkowych, biodrowych, kolanowych.
Ortho-spine
Ból kręgosłupa – W związku z bólami kręgosłupa konieczna jest weryfikacja ich genezy: dolegliwości o genezie powięziowej, ze strony stawów międzykręgowych, korzeniowej